Meer dan 70 jaar lang steekt hij met kop en schouders boven het dorp uit. De Zandvoortse watertoren. De gemeente wil er woningen in gaan bouwen en presenteert vanavond de eerste ontwerpen aan de buurt. Vroeger zaten er beneden in de toren kantoren en helemaal bovenin een restaurant, waar je een prachtig uitzicht had over het dorp. Op 5 mei 2001 brak daar, in die top, een grote brand uit. De Zandvoortse brandweermannen Rocco Termaat, Bas Koper en Fred van Limbeek bestreden het vuur en blikken nog één keer terug op die indrukwekkende gebeurtenis.
Zandvoorter Fred van Limbeek krijgt die zaterdagavond een bericht van zijn broer, die op dat moment officier van dienst is bij de brandweer. “We woonden toen allebei naast de toren. Zijn pieper ging, er was brand in de toren. Hij keek meteen uit het raam, zag ‘m branden en heeft direct iedereen gealarmeerd.”
Ook Fred loopt daarna snel naar buiten. “Ik kijk omhoog en denk ‘shit, hij brandt echt.’ Het was één grote rode gloed.” Hij rent naar de kazerne aan de Duinstraat en vertrekt met de eerste wagen, die hij vervolgens op één van de brandkranen naast de toren aansluit.
“We komen aanscheuren en het is gewoon heel raar wat je dan ziet. Het was onwezenlijk. Een watertoren die brandt, het was één grote rode gloed”, aldus Bas Koper. Hij komt even later ook met zijn blusvoertuig aan. Vanuit Heemstede is er ook ondersteuning gearriveerd.
De brandweermannen moeten via de trappen aan de binnenkant naar boven, want blussen via de buitenzijde is niet mogelijk. De brand woedt namelijk te hoog en daar is simpelweg geen materieel voor beschikbaar.
‘Het was een vuurtoren’
Brandweerman en Zandvoorter Rocco Termaat is ook ter plaatse gekomen. “Het was geen watertoren meer, het was een vuurtoren geworden. Je denkt eerst ‘oh god, we moeten naar boven en dat zijn een heleboel trappen’. Maar inmiddels bleek er al een ploeg naar binnen te zijn gegaan. Wij gingen vervolgens voor de huizen om de toren heen zorgen.”
Door een combinatie van een brandende houten constructie en een stevige wind ontstaat er een vonkenregen boven het Watertorenplein. “We riepen ook tegen mensen dat ze met tuinslangen hun daken nat moesten houden, omdat wij niet alles en iedereen konden bedienen daar. Er staan namelijk nogal wat huizen”, vertelt Rocco.
De drie omschrijven de brand als ‘een mooie fik’, een uitdaging om te bestrijden. Aan de andere kant zien ze ook een icoon in hun dorp langzaam afbranden. Een plek waar ze zelf, ook als kind, talloze malen zijn geweest en vele herinneringen hebben liggen.
“Als Zandvoorter denk je dan even ‘jemig, hij zal misschien wel gesloopt moeten worden.’ De toren is een icoon, een plek waar je met elkaar afsprak. Als je naar het restaurant ging, dan ging je niet met de trap, maar met het liftje omhoog”, vertelt Rocco. In mei 2001 is het restaurant al een tijdje niet meer in gebruik.
Liftmotor staat in brand
De Zandvoortse brandweermannen komen via de trappen met hun slangen aan bij het restaurant. Ze doen de deur open, verwachten vlammen aan te treffen, maar dat blijkt niet zo te zijn. “Dat was heel raar voor ze. Je ziet buiten dat de boel in brand staat en eenmaal boven lijkt er niks aan de hand te zijn”, vertelt Bas. Uiteindelijk vinden ze bron van het vuur. Boven het restaurant blijkt de liftmotor in brand te staan.
Ze krijgen de vlammen onder controle, gelukkig zijn er geen slachtoffers gevallen. “Beneden hebben we ook alles weten de behouden. We zijn nog wel even bezig geweest, volgens mij zag ik de zon nog opkomen tijdens het nablussen in de toren”, vertelt Rocco.
Ze zien zichzelf door hun optreden, nu bijna 21 jaar later, niet als dé redders van de watertoren. “Het is niet aan ons, maar aan de degelijke, sterke constructie van de toren te danken dat hij er nu nog staat”, vertelt Rocco.
“Je vergeet het natuurlijk nooit meer, het was één van de ‘mooie’ branden”, aldus Bas. Fred knikt. “Maar voor mij is het niet de meest spectaculaire brand geweest. Dat was nog altijd mijn allereerste brand, in een woning aan de Brederodestraat. Met de vader van Rocco heb ik daar nog een kat gered.”
Woningbouw in de verpauperde toren
De drie Zandvoorters weten niet wat nou exact de oorzaak is geweest van de vlammenzee in de watertoren. De verbrande top is hersteld, maar de toren heeft al jaren geen functie meer. Al jarenlang wordt er binnen de gemeente gesproken over een nieuwe bestemming voor het pand en dat lijkt nu dus woningbouw te gaan worden.
Fred is blij dat de toren weer nieuw leven wordt ingeblazen. “Ik vind het namelijk zonde dat hij nu loopt te verpauperen. Sommigen zouden hem zelfs liever afbreken, daar ben ik het niet mee eens. Het kan zomaar weer een toeristische trekpleister worden, zeker als er bovenin weer een restaurant zou komen.”