Nog anderhalve week en dan begint het omstreden WK voetbal in Qatar. De manier waarop Qatar het evenement heeft binnengesleept, het schenden van mensenrechten en de arbeidsomstandigheden van arbeiders, zorgt al langer voor discussie in hoeverre we ‘het WK moeten omarmen’. Michael van Praag, voormalig Ajax en KNVB-voorzitter, vindt dat het WK nooit in Qatar had mogen plaatsvinden, zo vertelt hij tijdens Haarlem Vandaag.
“In principe heeft Qatar evenveel recht om te proberen om een toernooi binnen te halen als Nederland, of als Luxemburg en Duitsland. Ieder FIFA-lid is gelijk. De criteria voor het toewijzen van zo’n toernooi is dat het iets moet doen voor de ontwikkeling van voetbal in dat land”, begint Van Praag. “Dat is dus op zich al vreemd, want er wonen maar 300.000 mensen in dat land en er wordt nauwelijks gevoetbald.”
“Dit heeft natuurlijk niets met eerlijk en fatsoenlijk stemmen te maken”
Michael van Praag, voormalig Ajax en KNVB-voorzitter
In 2010 is Qatar verkozen door het FIFA bestuur van dat moment om het WK 2022 te organiseren, op dat moment was Nederland in de race om samen met België het WK 2018 te organiseren, maar die eer kwam ten goede aan Rusland. “Dat was het dan, totdat een half jaar later de eerste geruchten naar buiten kwamen dat er sprake was van omkoping”, zegt Van Praag.
Eerlijk en fatsoenlijk
“Dat werd steeds groter en groter en dat moet op zich een reden zijn om te zeggen ‘we gaan dat toernooi terug trekken'”, vervolgt Van Praag. “Want dit heeft natuurlijk niets met eerlijk en fatsoenlijk stemmen te maken.”
Luister hier het hele interview terug. Tekst gaat verder onder het fragment
Toenmalig FIFA voorzitter Sepp Blatter heeft deze week in de media toegegeven dat het toewijzen van het WK aan Qatar een fout was en dat hij zelf eigenlijk voor Amerika als gastland was. “Hij had dat makkelijk kunnen doen, maar dat heeft hij niet gedaan en toen zaten we met de gebakken peren”, stelt Van Praag.
In de jaren daarna werd de ophef omtrent het WK in Qatar alleen maar groter, toen bleek dat de werkomstandigheden voor arbeiders die de stadia bouwden abominabel waren, waarbij vele duizenden zijn omgekomen. “Daar moeten we kritisch op zijn en we moeten ook kritisch zijn op mensenrechten. Maar toen het eenmaal bekend werd van wat er zich afspeelde bij die stadions was het te laat om weg te gaan uit Qatar.
Miljardenclaims
De financiële schade was volgens Van Praag dan in de miljarden gelopen. De claims die daaruit voort waren gekomen had ook het KNVB doen omvallen, zo legt hij uit. Vooraf konden we niet weten dat er steekpenningen zouden worden aangenomen en dat de arbeidsomstandigheden zo ernstig zouden zijn, maar dat Qatar het niet zo nauw neemt met mensenrechten en homoseksualiteit daar zelfs verboden is, dat wisten we ruim voor 2010.
“Het toernooi is er nou eenmaal. Of we nu willen of niet, het is er”
Michael van Praag
Van Praag beaamt dat. “Je mag dus verwachten van de FIFA dat ze voldoende waarborgen hebben gesteld bij de toewijzing van dat toernooi om daar wat aan te kunnen doen, maar dat is dus kennelijk niet het geval. Dat is dus kennelijk niet gebeurd. Inmiddels is toegevoegd dat zowel de UEFA als de FIFA voor de toekomst dit soort clausules wel in de biedingsovereenkomst zetten. “Sterker nog, je mag alleen een bid doen als je aan bepaalde eisen voldoet, met ontbindend kracht. Dat is een enorme vooruitgang dat dat nu kan, maar dat was toen niet zo.”
Idioot
Ondanks het omstreden WK van Qatar zal een afvaardiging van de Nederlandse regering afreizen naar Qatar, Koning Willem-Alexander heeft nog geen beslissing gemaakt of hij ook aanwezig zal zijn. Als het aan Van Praag ligt reist de koning af naar Qatar. “Het toernooi is er nou eenmaal. Of we nu willen of niet, het is er. Er is een aantal criteria waarom ik vind dat zowel de regering als de koning moet gaan. Allereerst omdat we anders het enige land ter wereld zouden zijn dat niet zou gaan. Dat is natuurlijk al idioot, dan maak je jezelf al een beetje belachelijk. Dat is een statement wat totaal niet helpt.
Maar, zo is zijn tweede punt dat de regering de belangen tegen elkaar moet afwegen. “Ze moeten rekening houden met de handelsbetrekkingen, ze houden natuurlijk ook rekening met het feit – en daar wordt schamper over gedaan, dat we hun gas nodig hebben.
“Als het staatshoofd gaat, zal de Emir hem ontvangen en dat is het mooie moment om wat wij van Qatar vinden op dit gebied aan te kaarten”
Michael van Praag
Maar volgens Van Praag is er ‘nog een dingetje’, maar ‘daar hoort hij niemand over’, zo stelt hij tijdens het radio-interview. “Datzelfde Qatar heeft anderhalf of twee jaar geleden Nederland geholpen door 352 landgenoten uit Afghanistan te helpen vluchten voor de Taliban. Met hún diplomatie en met hún vliegtuigen. Daar hebben we Qatar ook weer nodig voor gehad”, stelt hij. “Misschien hebben we ze in toekomst de toekomst ook wel nodig.”
Gepast
“Natuurlijk moeten ze de mensenrechtenschending afkeuren en dat zullen ze ook niet onder stoelen of banken steken. maar alles bij elkaar genomen kan ik me dus voorstellen dat ze zeggen: ‘Wij gaan wel, maar we gaan gepast'”, stelt Van Praag. “En als het staatshoofd gaat, zal de Emir hem ontvangen en dat is het mooie moment [..] om wat wij van Qatar vinden op dit gebied aan te kaarten.”
Of de koning gaat, de tijd zal het leren. Zeker is dat Van Praag het WK gaat volgen. “Ik ga zeker kijken. Weliswaar in Nederland, maar ik ga wel kijken.”
Op maandag 21 november start het WK voetbal in Qatar. Nederland speelt op maandag 26 november haar eerste wedstrijd tegen Senegal.