‘Opvang daklozen in Haarlem kan beter’

Na onderzoek in de G4 steden is gebleken dat de daklozenopvang ondermaats is.

In Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht komt naar voren dat het aantal dak- en thuislozen weer toeneemt, terwijl het jarenlang juist daalde. Hoe is de situatie in Haarlem?

Aanvraag

Dak- en thuislozen moeten om te beginnen een aanvraag doen bij de gemeente. Vervolgens wordt deze getoetst door de GGD. Zij bepalen of de aanvrager recht heeft op onderdak. Concreet houdt dit in dat ze een slaapplaats krijgen bij een nachtopvang. In Haarlem zijn hiervoor de locaties Wilhelminastraat, Velserpoort en Spaarnezicht beschikbaar. Die zijn speciaal ingericht voor alleenstaanden of gezinnen. Vervolgens komt er hulp om weer zelfstandig te worden. Regelingen voor psychische problemen en verslaving staan daarbij voorop. Ook het geven van woonruimte hoort daarbij. De gemeente zegt dat het vinden van woonruimte voor de doelgroep een heikel punt is: ‘Er zijn nog meer mensen die een dringende behoefte hebben aan betaalbare woonruimte. Meer dan er woningen beschikbaar zijn.’

Schrijnend

Daklozenkrant Het Straatjournaal beaamt dat er inderdaad te weinig bedden zijn in Haarlem. Zij krijgen hier veel klachten over. Ook is het moeilijk voor veel daklozen om een uitkering te krijgen als ze geen vaste verblijfplaats hebben. Het levert schrijnende gevallen op. In de editie van juni komt dakloze Rob aan het woord: “Een uitkering zonder inschrijfadres? Nee, dat kan zo maar niet! Een kamer huren zonder uitkering? Ook niet. Een bed krijgen bij de nachtopvang? Bewijs eerst maar eens dat je echt dakloos bent.’ Een medewerker van de hulpdienst vertelt hem: ‘We gaan eerst een onderzoek naar u instellen. Maar op de reservelijst kunt u wel.’ Dit frustreert hem. ‘Ik vertel je, ga je om 22:00 uur naar de opvang, krijg je te horen dat er geen plek is. Moet je aan handhaving laten weten waar je bent.’ De precieze locatie waar ze slapen, moet worden doorgegeven: ‘Ja meneer, ik lig op het derde bankje van rechts in het Kenaupark’. Het is allemaal onvoorstelbaar voor hem.

Voorwaarden

De Haarlemse Actiepartij is een van de politieke partijen die zich hard maakt voor de daklozen. Remko Trompetter heeft al meer dan 20 jaar ervaring met de doelgroep. De nummer 2 op de lijst beaamt dat op het gebied van handhaving er het nodige aan schort. ‘Handhaving is goed, maar soms gaat het te ver.’ Hij pleit ervoor dat de dakloze niet bij één gemeente onderdak mag aanvragen. ‘Je moet nu minimaal vier verblijfsadressen hebben om in Haarlem opvang aan te vragen. Twee of drie zou ook al voldoende zijn.’ De daklozen worden hierdoor buitengesloten als ze niet voldoen aan de voorwaarden.

Oplossingen

Trompetter zegt dat de opvang in Haarlem ’redelijk’ is. ‘De gemeente doet zijn best, maar het kan beter.’ Hij ziet dat het huidige college wel stappen maakt in de goede richting. Ze willen bijvoorbeeld het team ‘bijzondere doelgroepen’ bij Sociale Zaken weer terughalen. Hiermee wordt specialistische hulp geboden.
Op de vraag wat de gemeente anders zou kunnen doen zegt Trompetter: ’Als eerste huisvesting. Er is een schreeuwend tekort aan woningen. Maar ook de eigen bijdrage van 5,75 euro per nacht moet aangepast.’ Het liefst ziet hij die naar 2 euro verlaagd, of nog beter: gratis. Ook moet het makkelijker zijn voor daklozen om een postadres te krijgen. Om een zorgverzekering aan te vragen, is dat een vereiste. Nu komt men zonder verzekering al snel in de wanbetalingsregeling. Trompetter zegt dat de gemeente hier niks aan kan doen. Dit is landelijk geregeld. Hij zegt: ’Het zou beter zijn als dat aan je BSN-nummer gekoppeld wordt.’
Voor het huisvestingsprobleem ziet hij ook een oplossing. Woningen met meerdere mensen onder een dak, een gezamenlijke ruimte en begeleiding erbij. ‘Dat is veel effectiever. En ook vele malen goedkoper dan opvangvoorziening’, besluit hij.

Foto: Opvang aan de Wilhelminastraat, bron: Het Straatjournaal – Remco van der Kruis