• Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
    • Privacy- en Cookiebeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
Geen resultaat
Toon alle resultaten
Haarlem105
  • Radio
    • Programmering
    • Haarlem105 - Kijk live
    • Haarlem105 - Luister live
  • Televisie
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Economie
    • Politiek
    • Regio
    Bloemendaal heeft de duurste koopwoningen van het land

    Eerste daklozen slaan opvang over: ‘Sneller herstel door eigen woning met begeleiding’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Motorrijder gewond na val op Zeeweg in Overveen

    Motorrijder gewond na val op Zeeweg in Overveen

    Man betrapt bij diefstal elektrische bakfiets in Bloemendaal

    Man betrapt bij diefstal elektrische bakfiets in Bloemendaal

    Explosie op balkon in Schalkwijk: politie zoekt getuigen

    Minderjarige verdachte aangehouden voor twee explosies Schalkwijk

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

  • Sport
    • Overzicht
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal
    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Wandeltocht door Haarlem voor goed doel: ‘Positieve draai aan iets verdrietigs’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

    Haarlemse zeilster Jorien Hin hoopt op olympische deelname

    Haarlemse zeilster Jorien Hin hoopt op olympische deelname

  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Spaarnestad Concert ondanks regen groot succes: ‘Ramvolle kades’

    Haarlem herdenkt slavernijverleden in De Schuur: ‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Feest in Huiskamer van Oost bij lancering single Oscar Harris en Dick Treesie: ‘Ik schrik er een beetje van’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

  • Gemist
    • Overzicht
    • Radio
    • Video
    Ouderen

    Luister terug: PvdA-raadslid over verhuisvergoeding voor Haarlemse senioren

    Yunus Coskun, Islamitische Raad Haarlem over start Ramadan: ‘Een maand om te resetten’

    Luister terug: Neuroloog Spaarne Gasthuis legt uit hoe je van slapeloosheid afkomt

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Hong Kong Calling

    Hong Kong Calling 2025-07-06

    Jazz or No

    Jazz or No 11.23 (06-07-2025)

    Spaarnestad Concert ondanks regen groot succes: ‘Ramvolle kades’

    • Radio
    • Hele uren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
Haarlem105
Home Nieuws Regio Haarlem

Wist je dat? De Haarlemse Beek deelde de stad

Door Ton de Groot
26 december 2020 - Updated on 5 februari 2021
Wist je dat? De Haarlemse Beek deelde de stad

Foto: de Beek bij Overveen

Beroemd, berucht of een verborgen parel in de regio. In de rubriek ‘Wist je dat?’ staat elke week zo’n gebouw, straat of plek in de schijnwerpers. Een interessante geschiedenis, iets wat je nooit verwachtte, of: ‘O, zit dat zo!’ Het kan allemaal. Vermakelijk & educatief, elke week wijzer over je eigen omgeving. Door Ton de Groot.

Net als elders in de kuststrook ontstaat, in de loop van de eeuwen, ook in het duingebied ten westen van Overveen een zoetwaterbel.

Regenwater zakt in de duingrond en omdat het lichter is dan het zoute grondwater mengt het daar niet mee. Bovenop het grondwater vormen zich dan de zoetwaterbellen. In de dalen van de duinen ontstaan, meters boven zeeniveau, zoetwatermeertjes. Aan de voet van het duingebied stroomt het zoetwater door zogenaamde duinrellen naar de lager gelegen veengebieden. Om de grond te kunnen bewerken worden greppels en beken gegraven zodat de grond niet drassig wordt.

Vervuiling
Al in de 13e eeuw stroomt het duinwater in de Haarlemse Beek door de stad naar het Spaarne. De Beek deelt de stad. In het rijke noordelijke deel worden grote stenen huizen en kloosters gebouwd. Arbeiders en handelaren wonen aan de zuidkant, vaak in houten huizen. Het door het duinzand gefilterde regenwater is helder en erg schoon. Talrijke Haarlemse brouwerijen gebruiken het als grondstof voor hun bieren. Als een textielbleker zich vestigt langs de Rampenvaart, zoals toen de Brouwersvaart heette, komen de brouwers in verzet. De bleker loost namelijk zijn afvalwater in de Beek en daardoor is het water niet meer geschikt voor het maken van bier. De brouwers krijgen gelijk en de Stadsregering trekt in 1599 de vergunning voor de blekerij in. Vanaf dan mogen blekers zich niet meer vestigen in dit gebied.

Door het graven van de Brouwerskolk ontstaat in de duinen een kunstmatige zoetwatervoorraad. Vanaf daar stroomt het water door de Brouwersvaart naar de Raaks en aan de zuidkant, vlak langs de gevel van de Grote Kerk, naar het Spaarne. Door de Beek varen de zandschuiten die veel duinzand naar de stadsuitbreidingen van Haarlem en Amsterdam brengen. Als het water in de stad gebruikt gaat worden als wasplaats en riool wordt het vies en is het niet meer bruikbaar als drinkwater. In de vervuilde Beek kan ook steeds minder vis worden gevangen.

ADVERTENTIE

Om aan de vraag naar bouwgrond te kunnen voldoen, wordt de Beek op meerdere plaatsen overkluisd en verdwijnt daar, in een tunnel, uit het zicht onder de huizen. In de 19e eeuw worden veel grachten in het centrum van Haarlem gedempt, ook de Raaks en de zichtbare restanten van de Beek worden volgestort met duinzand.

Herkenningspunten
In het Brouwerskolkpark ligt nog de gegraven kolk, daarvandaan loop je achter Overveen op het Houtmanpad tot aan de Brouwersvaart. Vanaf de Raaks is er op het eerste gezicht niets meer te zien van waar de Beek gelopen heeft. Stadsgids Marius Bruijn laat in een virtuele digitale VVV-rondleiding zien waar nog herkenningspunten zijn. Bij de Damstraat is in het Spaarne nog de dichtgemetselde tunneluitgang te zien. Vandaar is met tegels in de straat aangegeven waar het water gelopen heeft. Bij het Stadhuis, onder het voormalige klooster, is nog de tunnelbuis te zien waarmee de Beek is overkapt. Dit is niet voor publiek toegankelijk en daarom is Marius met een camera in de kelder afgedaald.

Dit delen:

  • Klik om te delen op X (Wordt in een nieuw venster geopend) X
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Meer
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn
  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om op Pinterest te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) Pinterest
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Mastodon (Wordt in een nieuw venster geopend) Mastodont
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram

ADVERTENTIE

MEER NIEUWSArtikelen

Bloemendaal heeft de duurste koopwoningen van het land

Eerste daklozen slaan opvang over: ‘Sneller herstel door eigen woning met begeleiding’

Door Noémi Prent
9 juli 2025

Tien dakloze gezinnen kregen afgelopen jaar direct een woning via de nieuwe aanpak van de gemeente genaamd 'Wonen eerst'. Het...

Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

Door Noémi Prent
9 juli 2025

Een inspectieoordeel dat hard binnenkwam, examenstress tot op het laatste moment en een lichting scholieren die begon in coronatijd. Het...

Man betrapt bij diefstal elektrische bakfiets in Bloemendaal

Man betrapt bij diefstal elektrische bakfiets in Bloemendaal

Door Kimberley Luske
9 juli 2025

Een 51-jarige man uit de gemeente Haarlemmermeer is afgelopen vannacht betrapt toen hij een elektrische bakfiets wilde stelen in Bloemendaal....

Haarlem105

De streekomroep van Haarlem, Heemstede & Bloemendaal. Blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit jouw regio.

VOLG ONS OP

Categorieën

  • Cultuur & Media
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Video
  • Nieuws
    • Economie
    • Politiek
    • Regio
      • Bloemendaal
      • Haarlem
      • Heemstede
      • Schiphol
      • Zandvoort
  • Programma’s
    • Radio
    • TV
  • Sport
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal

Laatste nieuws

Bloemendaal heeft de duurste koopwoningen van het land

Eerste daklozen slaan opvang over: ‘Sneller herstel door eigen woning met begeleiding’

9 juli 2025
Ouderen

Luister terug: PvdA-raadslid over verhuisvergoeding voor Haarlemse senioren

9 juli 2025
  • Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
  • Contact

Geen resultaat
Toon alle resultaten
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Politiek
    • Economie
    • Haarlem
    • Heemstede
    • Bloemendaal
    • Zandvoort
    • Regio
      • Schiphol
  • Sport
    • Overzicht
    • Voetbal
    • Hockey
    • Formule 1
  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Hele uren terugluisteren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
  • Radio
    • Haarlem105 – Kijk live
    • Haarlem105 – Luister live
  • Televisie
  • Over ons
    • Cookiebeleid (EU)
    • Privacybeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
  • App de Studio!