• Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
    • Privacy- en Cookiebeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
Geen resultaat
Toon alle resultaten
Haarlem105
  • Radio
    • Programmering
    • Haarlem105 - Kijk live
    • Haarlem105 - Luister live
  • Televisie
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Economie
    • Politiek
    • Regio

    Onrust Coornhert Lyceum: Personeel wordt verzocht niet met pers te praten ‘in belang van de school’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

    Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

    Oudere vrouw opgelicht door babbeltruc: politie waarschuwt voor toename nepagenten

    Wijkagent op de fiets achtervolgt en stopt opgevoerde snorfietser in Haarlem

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Minder zomerse drukte bij garages op De Liede: ‘Niet meer zoals vroeger’

  • Sport
    • Overzicht
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal
    Evaluatierapport Formule 1: verspreiding bezoekers in Zandvoort moet dit jaar beter

    Doorlaatpassen F1-weekend kunnen vanaf volgende week worden aangevraagd

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Wandeltocht door Haarlem voor goed doel: ‘Positieve draai aan iets verdrietigs’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Spaarnestad Concert ondanks regen groot succes: ‘Ramvolle kades’

    Haarlem herdenkt slavernijverleden in De Schuur: ‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Feest in Huiskamer van Oost bij lancering single Oscar Harris en Dick Treesie: ‘Ik schrik er een beetje van’

  • Gemist
    • Overzicht
    • Radio
    • Video
    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    105 Aan Zee: rapgroep Poslo gaat los tijdens optreden op strand

    105 Aan Zee: rapgroep Poslo gaat los tijdens optreden op strand

    105 Aan Zee: zanger Bernardo treedt live op in Zandvoort aan Zee

    105 Aan Zee: zanger Bernardo treedt live op in Zandvoort aan Zee

    105 Aan Zee: Haarlemse Melanie Heijerman live vanaf het strand

    105 Aan Zee: Haarlemse Melanie Heijerman live vanaf het strand

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    105 Aan Zee: Dromerige diepgang bij Rhodon Cerise op het strand

    105 Aan Zee: Chiara Bon brengt feministische popsongs naar het strand

    105 Aan Zee: Chiara Bon brengt feministische popsongs naar het strand

    • Radio
    • Hele uren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
Haarlem105
Home Nieuws Regio Haarlem

Wist je dat? De Haarlemse Beek deelde de stad

Door Ton de Groot
26 december 2020 - Updated on 5 februari 2021
Wist je dat? De Haarlemse Beek deelde de stad

Foto: de Beek bij Overveen

ADVERTENTIE

Beroemd, berucht of een verborgen parel in de regio. In de rubriek ‘Wist je dat?’ staat elke week zo’n gebouw, straat of plek in de schijnwerpers. Een interessante geschiedenis, iets wat je nooit verwachtte, of: ‘O, zit dat zo!’ Het kan allemaal. Vermakelijk & educatief, elke week wijzer over je eigen omgeving. Door Ton de Groot.

Net als elders in de kuststrook ontstaat, in de loop van de eeuwen, ook in het duingebied ten westen van Overveen een zoetwaterbel.

Regenwater zakt in de duingrond en omdat het lichter is dan het zoute grondwater mengt het daar niet mee. Bovenop het grondwater vormen zich dan de zoetwaterbellen. In de dalen van de duinen ontstaan, meters boven zeeniveau, zoetwatermeertjes. Aan de voet van het duingebied stroomt het zoetwater door zogenaamde duinrellen naar de lager gelegen veengebieden. Om de grond te kunnen bewerken worden greppels en beken gegraven zodat de grond niet drassig wordt.

Vervuiling
Al in de 13e eeuw stroomt het duinwater in de Haarlemse Beek door de stad naar het Spaarne. De Beek deelt de stad. In het rijke noordelijke deel worden grote stenen huizen en kloosters gebouwd. Arbeiders en handelaren wonen aan de zuidkant, vaak in houten huizen. Het door het duinzand gefilterde regenwater is helder en erg schoon. Talrijke Haarlemse brouwerijen gebruiken het als grondstof voor hun bieren. Als een textielbleker zich vestigt langs de Rampenvaart, zoals toen de Brouwersvaart heette, komen de brouwers in verzet. De bleker loost namelijk zijn afvalwater in de Beek en daardoor is het water niet meer geschikt voor het maken van bier. De brouwers krijgen gelijk en de Stadsregering trekt in 1599 de vergunning voor de blekerij in. Vanaf dan mogen blekers zich niet meer vestigen in dit gebied.

Door het graven van de Brouwerskolk ontstaat in de duinen een kunstmatige zoetwatervoorraad. Vanaf daar stroomt het water door de Brouwersvaart naar de Raaks en aan de zuidkant, vlak langs de gevel van de Grote Kerk, naar het Spaarne. Door de Beek varen de zandschuiten die veel duinzand naar de stadsuitbreidingen van Haarlem en Amsterdam brengen. Als het water in de stad gebruikt gaat worden als wasplaats en riool wordt het vies en is het niet meer bruikbaar als drinkwater. In de vervuilde Beek kan ook steeds minder vis worden gevangen.

Om aan de vraag naar bouwgrond te kunnen voldoen, wordt de Beek op meerdere plaatsen overkluisd en verdwijnt daar, in een tunnel, uit het zicht onder de huizen. In de 19e eeuw worden veel grachten in het centrum van Haarlem gedempt, ook de Raaks en de zichtbare restanten van de Beek worden volgestort met duinzand.

Herkenningspunten
In het Brouwerskolkpark ligt nog de gegraven kolk, daarvandaan loop je achter Overveen op het Houtmanpad tot aan de Brouwersvaart. Vanaf de Raaks is er op het eerste gezicht niets meer te zien van waar de Beek gelopen heeft. Stadsgids Marius Bruijn laat in een virtuele digitale VVV-rondleiding zien waar nog herkenningspunten zijn. Bij de Damstraat is in het Spaarne nog de dichtgemetselde tunneluitgang te zien. Vandaar is met tegels in de straat aangegeven waar het water gelopen heeft. Bij het Stadhuis, onder het voormalige klooster, is nog de tunnelbuis te zien waarmee de Beek is overkapt. Dit is niet voor publiek toegankelijk en daarom is Marius met een camera in de kelder afgedaald.

Dit delen:

  • Klik om te delen op X (Wordt in een nieuw venster geopend) X
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Meer
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn
  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om op Pinterest te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) Pinterest
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Mastodon (Wordt in een nieuw venster geopend) Mastodont
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram

ADVERTENTIE

MEER NIEUWSArtikelen

Onrust Coornhert Lyceum: Personeel wordt verzocht niet met pers te praten ‘in belang van de school’

Door Redactie
14 juli 2025

Het rommelt al een tijdje op het Coornhert Lyceum in Haarlem en met het naar huis sturen van conrector Anja...

Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

Door Wessel van Opstal
14 juli 2025

Een automobilist is gisteren bij Spaarndam met haar auto in de sloot terecht gekomen. Toen de hulpdiensten arriveerden was de...

Oudere vrouw opgelicht door babbeltruc: politie waarschuwt voor toename nepagenten

Wijkagent op de fiets achtervolgt en stopt opgevoerde snorfietser in Haarlem

Door Wessel van Opstal
14 juli 2025

Een bestuurder van een opgevoerde snorfiets is gisteren staande gehouden na een korte achtervolging door een wijkagent op de fiets....

Haarlem105

De streekomroep van Haarlem, Heemstede & Bloemendaal. Blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit jouw regio.

VOLG ONS OP

Categorieën

  • Cultuur & Media
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Video
  • Nieuws
    • Economie
    • Politiek
    • Regio
      • Bloemendaal
      • Haarlem
      • Heemstede
      • Schiphol
      • Zandvoort
  • Programma’s
    • Radio
    • TV
  • Sport
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal

Laatste nieuws

Onrust Coornhert Lyceum: Personeel wordt verzocht niet met pers te praten ‘in belang van de school’

14 juli 2025
Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

14 juli 2025
  • Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
  • Contact

Geen resultaat
Toon alle resultaten
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Politiek
    • Economie
    • Haarlem
    • Heemstede
    • Bloemendaal
    • Zandvoort
    • Regio
      • Schiphol
  • Sport
    • Overzicht
    • Voetbal
    • Hockey
    • Formule 1
  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Hele uren terugluisteren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
  • Radio
    • Haarlem105 – Kijk live
    • Haarlem105 – Luister live
  • Televisie
  • Over ons
    • Cookiebeleid (EU)
    • Privacybeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
  • App de Studio!