• Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
    • Privacy- en Cookiebeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
Geen resultaat
Toon alle resultaten
Haarlem105
  • Radio
    • Programmering
    • Haarlem105 - Kijk live
    • Haarlem105 - Luister live
  • Televisie
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Economie
    • Politiek
    • Regio

    Minder zomerse drukte bij garages op De Liede: ‘Niet meer zoals vroeger’

    Eén op vier volwassenen in Kennemerland wil minder alcohol drinken

    Evaluatierapport Formule 1: verspreiding bezoekers in Zandvoort moet dit jaar beter

    Doorlaatpassen F1-weekend kunnen vanaf volgende week worden aangevraagd

    Bloemendaal heeft de duurste koopwoningen van het land

    Eerste daklozen slaan opvang over: ‘Sneller herstel door eigen woning met begeleiding’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Motorrijder gewond na val op Zeeweg in Overveen

    Motorrijder gewond na val op Zeeweg in Overveen

  • Sport
    • Overzicht
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal
    Evaluatierapport Formule 1: verspreiding bezoekers in Zandvoort moet dit jaar beter

    Doorlaatpassen F1-weekend kunnen vanaf volgende week worden aangevraagd

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Wandeltocht door Haarlem voor goed doel: ‘Positieve draai aan iets verdrietigs’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Spaarnestad Concert ondanks regen groot succes: ‘Ramvolle kades’

    Haarlem herdenkt slavernijverleden in De Schuur: ‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Feest in Huiskamer van Oost bij lancering single Oscar Harris en Dick Treesie: ‘Ik schrik er een beetje van’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

  • Gemist
    • Overzicht
    • Radio
    • Video

    Minder zomerse drukte bij garages op De Liede: ‘Niet meer zoals vroeger’

    Haarlemmers ruilen volop bij eerste spullenbeurs in bieb Noord

    Luister terug: Ruilbeurs Swapshare keert in november terug na succesvolle aftrap

    Ouderen

    Luister terug: PvdA-raadslid over verhuisvergoeding voor Haarlemse senioren

    Yunus Coskun, Islamitische Raad Haarlem over start Ramadan: ‘Een maand om te resetten’

    Luister terug: Neuroloog Spaarne Gasthuis legt uit hoe je van slapeloosheid afkomt

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Kennemer Lyceum sluit intensief jaar af: ‘Met hele team schouders eronder gezet’

    Hong Kong Calling

    Hong Kong Calling 2025-07-06

    • Radio
    • Hele uren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
Haarlem105
Home Nieuws Regio Haarlem

Dagboek verzetsheldin omgezet in een dans: “Door vertaling in beweging voel je de impact”

Door Geja Sikma
1 mei 2022
Dagboek verzetsheldin omgezet in een dans: “Door vertaling in beweging voel je de impact”

Het was een droom van de Alkmaarse Dorien Reitsma, die door de Haarlemse choreograaf Haya Maëla en haar dansers is verwezenlijkt. Het oorlogsdagboek van de moeder van Dorien, verzetsheldin Hetty van der Togt, is van krabbels op wc-papier vertaalt in muziek en dans. De bijzondere voorstelling wordt opgevoerd in het project ‘Theater Na de Dam’. De komende dagen worden overal in het land culturele voorstellingen gehouden om de Tweede Wereldoorlog te herdenken. 

Het dagboekje van het laatste oorlogsjaar van Hetty van der Togt is niet meer dan een verzameling karton, behang en wc-papier, waar ze in minuscule lettertjes haar dagelijkse leven opschrijft na haar arrestatie. Ze werd betrapt op het rondbrengen van de verzetskrant Parool. En wie weet deed ze nog wel meer. Maar daar weten haar kinderen niets van. Hetty praatte niet over de oorlog.

Ook van haar schrijfsels wisten de kinderen niets en bijna was het dagboekje verloren gegaan toen Hetty in 2011 overleed. Tijdens het opruimen van het ouderlijk huis komt een doos met archiefmappen en een oud rood handtasje in de gang te staan, klaar om bij het vuil gezet te worden. Totdat één van haar schoondochters toch even gaat lezen wat er allemaal in staat.

‘Dit mag niet weg’

“Oh, dit mag helemaal niet weg. Dit is historie”, herinnert Dorien Reitsma haar schoonzus zeggen. Dorien uit Alkmaar is een dochter van Hetty. Drie jaar na het overlijden van haar moeder durft ze pas de briefjes echt te lezen. En ze schrijft ze over, om het verhaal van Hetty goed te kunnen bewaren.

Moet het een boek worden, een film of een musical? Dorien kan het niet loslaten. Totdat ze een voorstelling van Dansgroep Haarlem van artistiek leider Haya Maëla bijwoont. Dan weet ze het: het dagboek moet op muziek en dans gezet worden. “Ik zag het voor me”, vertelt ze als ze een repetitie van de dansgroep bijwoont. “Ik dacht, ‘hier moet ik iets mee’. Niet alleen voor ons, haar kinderen, maar voor iedereen.”

ADVERTENTIE

Haya Maëla heeft een indrukwekkende dans uitgeschreven, die vorig najaar al de première beleefde. Alleen toen was het door coronamaatregelen alleen voor een klein publiek. Nu het opgenomen is in het programma voor ‘Theater Na De Dam’, vindt de choreografe het ‘heel eervol’ om de voorstelling weer te mogen doen vlak na de dodenherdenking.

Maar ze weet nog wat voor een klus het was om de voorstelling te maken. “Wat een verhaal en hoe ga je dat in een dans omzetten!” Haya heeft veel gepraat met Dorien, veel research gedaan naar de oorlog en naar hoe mensen omgaan met zoveel leed. “En er staat niet veel in het dagboek, alleen maar kleine zinnetjes. Maar het was wel beeldend genoeg, dat ik meteen ideeën kreeg.”

Bewegingsvormen

Aan haar dansers legt ze tijdens de repetitie nog een keer uit hoe belangrijk het ritme en de richting van de beweging is. “We hebben allemaal bewegingsvormen gezocht om de gedachte duidelijk te maken voor jezelf en voor anderen: ‘ik doe hier niet aan mee, ik ga het anders doen’. Dus ja, blijf je stilstaan, ga je meelopen of ga je er tegen in lopen.”

De keuze van Dorien om de woorden in dans om te zetten pakt goed uit. Ook zonder tekst en uitleg zie je een groep vrouwen die elkaar vindt en elkaar helpt in de cellen, tijdens het transport naar Duitsland en in het werkkamp. De emotie spat eraf, terwijl juist de tekst van Hetty op de papiertjes heel feitelijk zijn. “Ze schrijft heel nuchter”, vertelt Dorien. “Bijna nergens schrijft ze over dat ze haar familie mist, of over de jongen waar ze toen verliefd op was. Ze schrijft zelfs in de trein naar München dat het een ‘prachtreis’ is, terwijl ze hartstikke ziek is. Volgens mij is dat cynisch”, denkt Dorien.

Emoties

De kinderen van Hetty weten amper iets over haar verzetsdaden en de tijd dat ze een gevangene was van de Duitsers. Op de leeftijd dat generatiegenoten wel over de oorlogsjaren willen praten, krijgt Hetty afasie en kán ze het niet meer onder woorden brengen. Voor Dorien komen door haar actie de emoties die haar moeder niet kon opschrijven eindelijk tot uiting.

De voorstelling ‘Dagboek 44 45’ is woensdag 4 mei om 21.00 uur in De Schuur in Haarlem te zien en zal later ook nog in Den Haag worden opgevoerd. Daarna mogen andere dansgroepen uit het hele land aan de slag met de choreografie van Haya Maëla en hun eigen interpretatie opvoeren.

Dit delen:

  • Klik om te delen op X (Wordt in een nieuw venster geopend) X
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Meer
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn
  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om op Pinterest te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) Pinterest
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Mastodon (Wordt in een nieuw venster geopend) Mastodont
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram
Dit is een bericht van de gemeenschappelijke nieuwsredactie

ADVERTENTIE

MEER NIEUWSArtikelen

Minder zomerse drukte bij garages op De Liede: ‘Niet meer zoals vroeger’

Door Maurice Blaauw
11 juli 2025 - Updated on 12 juli 2025

De zomervakantie is begonnen, traditioneel een drukke periode voor garagebedrijven. Toch blijft de grote drukte op industrieterrein De Liede, waar...

Eén op vier volwassenen in Kennemerland wil minder alcohol drinken

Door Kimberley Luske
10 juli 2025

Inwoners van regio Kennemerland drinken vaker alcohol dan gemiddeld in Nederland maar uit nieuw onderzoek van de GGD blijkt dat...

Bloemendaal heeft de duurste koopwoningen van het land

Eerste daklozen slaan opvang over: ‘Sneller herstel door eigen woning met begeleiding’

Door Noémi Prent
9 juli 2025

Tien dakloze gezinnen kregen afgelopen jaar direct een woning via de nieuwe aanpak van de gemeente genaamd 'Wonen eerst'. Het...

Haarlem105

De streekomroep van Haarlem, Heemstede & Bloemendaal. Blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit jouw regio.

VOLG ONS OP

Categorieën

  • Cultuur & Media
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Video
  • Nieuws
    • Economie
    • Politiek
    • Regio
      • Bloemendaal
      • Haarlem
      • Heemstede
      • Schiphol
      • Zandvoort
  • Programma’s
    • Radio
    • TV
  • Sport
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal

Laatste nieuws

Minder zomerse drukte bij garages op De Liede: ‘Niet meer zoals vroeger’

11 juli 2025 - Updated on 12 juli 2025

Eén op vier volwassenen in Kennemerland wil minder alcohol drinken

10 juli 2025
  • Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
  • Contact

Geen resultaat
Toon alle resultaten
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Politiek
    • Economie
    • Haarlem
    • Heemstede
    • Bloemendaal
    • Zandvoort
    • Regio
      • Schiphol
  • Sport
    • Overzicht
    • Voetbal
    • Hockey
    • Formule 1
  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Hele uren terugluisteren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
  • Radio
    • Haarlem105 – Kijk live
    • Haarlem105 – Luister live
  • Televisie
  • Over ons
    • Cookiebeleid (EU)
    • Privacybeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
  • App de Studio!