• Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
    • Privacy- en Cookiebeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
Geen resultaat
Toon alle resultaten
Haarlem105
  • Radio
    • Programmering
    • Haarlem105 - Kijk live
    • Haarlem105 - Luister live
  • Televisie
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Economie
    • Politiek
    • Regio

    Kinderportretten komen aan bij Frans Hals Museum: ‘Ze zijn eindelijk thuis’

    Klok Sophiaweg Zandvoort blijft bestaan: ‘Buurt heeft duidelijk gekozen’

    Gemeente Zandvoort past verkeersplan aan na reacties maar houdt koers richting 30 km/u

    Zandvoort Film Festival komt eraan: ‘Willen dat iedereen naar films kan kijken’

    Nieuwe tijdelijke directeur loodst Zandvoorts Museum door verhuizing naar HDMZ

    Nieuwe tijdelijke directeur loodst Zandvoorts Museum door verhuizing naar HDMZ

    Onrust Coornhert Lyceum: Personeel wordt verzocht niet met pers te praten ‘in belang van de school’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

  • Sport
    • Overzicht
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal
    Evaluatierapport Formule 1: verspreiding bezoekers in Zandvoort moet dit jaar beter

    Doorlaatpassen F1-weekend kunnen vanaf volgende week worden aangevraagd

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    Grote Markt verandert in basketbalarena voor 3×3 PRO League: ‘De eredivisie van het straatbasketbal’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    25 jaar Dansstudio Jolein: ‘Ik was vier toen ik begon met dansen’

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Recordaantal deelnemers bij zonnige 29e editie van de Grachtenloop

    Wandeltocht door Haarlem voor goed doel: ‘Positieve draai aan iets verdrietigs’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

    Softbalscheidsrechter Serge Meijer over zijn vak: ‘Je moet tegen een stootje kunnen’

  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media

    Zandvoort Film Festival komt eraan: ‘Willen dat iedereen naar films kan kijken’

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Schalkwijk aan Zee keert terug: ‘Cultuurprogramma verstevigd’

    Spaarnestad Concert ondanks regen groot succes: ‘Ramvolle kades’

    Haarlem herdenkt slavernijverleden in De Schuur: ‘Vrijheid is niet vanzelfsprekend’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

    Voormalig organisator Marleen Klooswijk stopt na 37 jaar bij Houtfestival: ‘Echt niet blij met nieuw evenementenbeleid’

  • Gemist
    • Overzicht
    • Radio
    • Video
    Nieuwe tijdelijke directeur loodst Zandvoorts Museum door verhuizing naar HDMZ

    Nieuwe tijdelijke directeur loodst Zandvoorts Museum door verhuizing naar HDMZ

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    Zandvoort gaat roken op strand ontmoedigen: ‘Laatst nog 4.000 peuken in het zand gevonden’

    105 Aan Zee: rapgroep Poslo gaat los tijdens optreden op strand

    105 Aan Zee: rapgroep Poslo gaat los tijdens optreden op strand

    105 Aan Zee: zanger Bernardo treedt live op in Zandvoort aan Zee

    105 Aan Zee: zanger Bernardo treedt live op in Zandvoort aan Zee

    105 Aan Zee: Haarlemse Melanie Heijerman live vanaf het strand

    105 Aan Zee: Haarlemse Melanie Heijerman live vanaf het strand

    Zomer, zee en radio: ‘105 aan Zee’ live vanaf Zandvoort

    105 Aan Zee: Dromerige diepgang bij Rhodon Cerise op het strand

    • Radio
    • Hele uren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
Haarlem105
Home Nieuws Regio Haarlem

Wist je dat? Wilsonsplein Haarlem is vernoemd naar Engelse firma

Door Ton de Groot
27 september 2022 - Updated on 6 oktober 2022
Wist je dat? Wilsonsplein Haarlem is vernoemd naar Engelse firma

Katoenfabriek Wilson 1833 - 1872

Plaatsnaamkunde is de wetenschap die plaatsnamen opspoort en verklaart. Met een straatnaam worden straten, wegen, lanen en dergelijke aangeduid. Maar een straatnaam dient ook ter oriëntatie en voor het vormen van een adres. Haarlem105 gaat op zoek naar de historie en het verhaal achter straatnamen in Zuid-Kennemerland.

ADVERTENTIE


Open Streetmap

Wilsonsplein

Het Wilsonsplein is vernoemd naar de eigenaren van de Engelse firma Wilson. Vader Thomas Wilson en zijn zoon John Waterloo Wilson zijn in de negentiende eeuw eigenaar van de Haarlemse katoenfabriek Wilson. Het Wilsonsplein ligt tussen de Oranjekade en de Gedempte Raamgracht en gaat over in de Nieuwe Raamstraat. Aan de zuidkant wordt de open ruimte begrensd door de Raamvest. Het plein ligt in de Vijfhoek, een buurt in de Haarlemse wijk Oude Stad. De statige Wilhelminastraat doorsnijdt het plein. Op de westzijde staat de in rode baksteen uitgevoerde stadsschouwburg met zijn drie getoogde vooringangen naar het plein gekeerd. Aan de oostkant vinden we een speelterrein.

Historie

In het begin van de negentiende eeuw komen de Belgen in opstand tegen koning Willem I en roepen de onafhankelijkheid van België uit. Willem I heeft als bijnaam ‘de koopman’ en beseft de noodzaak van het veilig stellen van de textielhandel met Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Hij besluit om in Nederland in korte tijd een textielindustrie op te bouwen die kan concurreren met de textielnijverheid in Gent. Gelokt met gunstige voorwaarden besluiten enkele Belgische ondernemers hun bedrijven te verplaatsen naar het Koninkrijk der Nederlanden. Met de komst van drie textielfabrieken wordt Haarlem een textielstad.

Opnieuw een textielstad want in de zeventiende eeuw was de stad wereldwijd bekend om de levering van hoogwaardige stoffen zoals damast. Maar die markt is ingezakt en het kost de Belgische fabrikanten moeite om in Haarlem nog geschoold personeel te vinden onder de arme bevolking. Daarom besluiten zij om vakmensen uit België en Engeland hier naartoe te halen om met de productie te kunnen starten.

Thomas Wilson

De van oorsprong Engelse industrieel Thomas Wilson is een vertrouweling van koning Willem I. Hij is de eerste Belgische ondernemer die ingaat op het verzoek om zijn fabriek naar het Noorden te verhuizen. Tot dan heeft Wilson bij Brussel een katoenblekerij en -ververij. In Haarlem laat hij een grote moderne katoenfabriek bouwen op het Muizenveld, een terrein tussen de Leidse vaart en het water van de Westelijke Singelgracht, nu de Wilhelminastraat. Het fabrieksterrein krijgt hij langdurig in erfpacht tegen een laag tarief.

Een andere steun in de rug is de gegarandeerde productafname door de Nederlandsche Handelmaatschappij. Tegenslag is er ook als Engeland weigert om een exportvergunning af te geven voor de levering van de benodigde machines. In die periode loopt Engeland voorop in de technologische ontwikkeling en er is dus geen alternatief. Wilson maakt slim gebruik van zijn internationale netwerk en slaagt erin de benodigde materialen Nederland binnen te smokkelen.

Katoenindustrie

Ook de Engelse ingenieurs die nodig zijn bij de plaatsing van de machines, het inrichten van de werkprocessen en het opleiden van het personeel komen mee. Dan start de eerste Nederlandse gemechaniseerde katoenindustrie en rolt de onbewerkte katoen in Haarlem van de band. Na drie succesvolle productiejaren slaat het noodlot toe, een deel van de fabriek wordt door brand verwoest. Maar met hulp van Belgische en Engelse specialisten wordt de fabriek en daarmee de productie snel weer hersteld.

Enkele topjaren volgen tot het moment waarop de markt in Nederlands-Indië terugloopt. Gestaag vermindert het aantal opdrachten en uiteindelijk verkoopt John Waterloo Wilson het bedrijf aan een concurrent en sloopt de fabriek aan de Leidsevaart.

Vijfhoek

De gemeente Haarlem heeft plannen voor de bouw van een deftige woonwijk op het fabrieksterrein. Met Wilson sluiten zij een overeenkomst over het beëindigen van de erfpacht. De buurt Vijfhoek wordt uitgebreid tot aan de Leidse vaart en John Waterloo Wilson keert niet onbemiddeld terug naar zijn geboortestad Brussel.

Dit delen:

  • Klik om te delen op X (Wordt in een nieuw venster geopend) X
  • Klik om te delen op Facebook (Wordt in een nieuw venster geopend) Facebook
  • Klik om te delen op WhatsApp (Wordt in een nieuw venster geopend) WhatsApp
  • Meer
  • Klik om op LinkedIn te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) LinkedIn
  • Klik om af te drukken (Wordt in een nieuw venster geopend) Print
  • Klik om op Pinterest te delen (Wordt in een nieuw venster geopend) Pinterest
  • Klik om dit te e-mailen naar een vriend (Wordt in een nieuw venster geopend) E-mail
  • Klik om te delen op Mastodon (Wordt in een nieuw venster geopend) Mastodont
  • Klik om te delen op Telegram (Wordt in een nieuw venster geopend) Telegram

ADVERTENTIE

MEER NIEUWSArtikelen

Kinderportretten komen aan bij Frans Hals Museum: ‘Ze zijn eindelijk thuis’

Door Kimberley Luske
15 juli 2025

De twee bijzondere kinderportretten van Frans Hals zijn vanmiddag opgehangen in het Haarlemse museum. Het Frans Hals Museum was al...

Onrust Coornhert Lyceum: Personeel wordt verzocht niet met pers te praten ‘in belang van de school’

Door Redactie
14 juli 2025 - Updated on 15 juli 2025

Het rommelt al een tijdje op het Coornhert Lyceum in Haarlem en met het naar huis sturen van conrector Anja...

Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

Dronken rit eindigt in sloot bij Spaarndam, viervoeters blokkeren redding

Door Wessel van Opstal
14 juli 2025

Een automobilist is gisteren bij Spaarndam met haar auto in de sloot terecht gekomen. Toen de hulpdiensten arriveerden was de...

Haarlem105

De streekomroep van Haarlem, Heemstede & Bloemendaal. Blijf op de hoogte van het laatste nieuws uit jouw regio.

VOLG ONS OP

Categorieën

  • Cultuur & Media
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Video
  • Nieuws
    • Economie
    • Politiek
    • Regio
      • Bloemendaal
      • Haarlem
      • Heemstede
      • Schiphol
      • Zandvoort
  • Programma’s
    • Radio
    • TV
  • Sport
    • Formule 1
    • Hockey
    • Honkbal
    • Voetbal

Laatste nieuws

Kinderportretten komen aan bij Frans Hals Museum: ‘Ze zijn eindelijk thuis’

15 juli 2025
Klok Sophiaweg Zandvoort blijft bestaan: ‘Buurt heeft duidelijk gekozen’

Gemeente Zandvoort past verkeersplan aan na reacties maar houdt koers richting 30 km/u

15 juli 2025
  • Veelgestelde vragen
  • Adverteren
  • Vacatures
  • Over ons
  • Contact

Geen resultaat
Toon alle resultaten
  • Nieuws
    • Overzicht
    • Politiek
    • Economie
    • Haarlem
    • Heemstede
    • Bloemendaal
    • Zandvoort
    • Regio
      • Schiphol
  • Sport
    • Overzicht
    • Voetbal
    • Hockey
    • Formule 1
  • Cultuur & Media
    • Overzicht
    • Evenementen
    • Kunst & Cultuur
    • Muziek & Media
  • Gemist
    • Radio
    • Hele uren terugluisteren
    • Video
  • Programma’s
    • Programmering
    • Alle programma’s
  • Radio
    • Haarlem105 – Kijk live
    • Haarlem105 – Luister live
  • Televisie
  • Over ons
    • Cookiebeleid (EU)
    • Privacybeleid
    • Over ons
    • Klachten
    • Educatie
    • Bestuur
    • PBO
  • Contact
  • App de Studio!