Het vak Burgerschap krijgt vanaf 2026 een vaste plek op het mbo: studenten moeten er dan examen in doen. Daarmee krijgt het vak een stevigere plek binnen het mbo-onderwijs. “Burgerschap is voor ons ontzettend belangrijk, omdat het studenten helpt zich goed voor te bereiden op deelname aan de samenleving”, zegt Jessy Burgers, woordvoerder van de MBO Raad.
Het vak richt zich op het leren maken van keuzes die impact hebben op de eigen toekomst. Studenten ontwikkelen vaardigheden om zich staande te houden in een steeds veranderende maatschappij. “In mijn lessen staat kritisch leren nadenken, het vormen van een eigen mening en ontdekken wie je bent centraal”, vertelt Stefan Brans, docent Burgerschap bij de Dutch HealthTec Academy in Amersfoort.
Wisselende kwaliteit
Toch blijkt uit evaluaties dat de kwaliteit van het burgerschapsonderwijs nog te wensen overlaat. In de evaluatie van de burgerschapsagenda mbo 2017-2021 kwam naar voren dat het niveau sterk varieert tussen scholen. Uit een panelonderzoek van JOBmbo onder 1341 mbo-studenten gaf 33 procent aan niet te weten wat er van hen verwacht wordt bij Burgerschap. De helft van de studenten begrijpt bovendien niet waarom het vak relevant is.
“Het verschilt per student”, zegt Mick Kollee, eerstejaarsstudent aan het NOVA College in Haarlem. “Iedereen is anders opgevoed en heeft andere interesses. Maar ik vind het vak wél belangrijk, omdat het gaat over de maatschappij en wat er om je heen gebeurt.”
Museumbezoek
Om de kwaliteit te verbeteren, werd eerder Het Kennispunt MBO Burgerschap opgericht. Toch blijkt uit het JOBmbo-onderzoek dat dit weinig heeft bijgedragen aan structurele verbeteringen. Volgens 89 procent van de ondervraagde docenten heeft het Kennispunt onvoldoende effect gehad.
“Burgerschapsdocenten vormen een heel diverse groep, dus ik neem zo’n collectief oordeel met een korrel zout”, reageert docent Brans. “Maar het klopt wel dat het vak op veel opleidingen niet serieus wordt genomen. Soms wordt het afgevinkt met een paar losse projectjes of een museumbezoek, en dat is het dan.”
Opleiding voor docenten
Om de kwaliteit van het vak te verhogen, komt er een aanvullend opleidingstraject voor docenten die lesgeven in de zogenoemde basisvaardigheden: Taal, Rekenen en Burgerschap. Deze verplichting gaat gelden voor zowel nieuwe als huidige docenten.
“Het ministerie heeft dit besluit genomen om het niveau van de lessen te verbeteren”, legt Jessy Burgers van de MBO Raad uit. “We zijn nu aan het onderzoeken wat dat concreet betekent voor de docenten.”